Nauczyciele wobec projektowania uniwersalnego w edukacji

Anna Tychmanowicz, Tomasz Michał Korczyński, Tomasz Knopik, Magdalena Olempska-Wysocka

Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy, 2025

W Polsce zainteresowanie projektowaniem uniwersalnym (ang. universal design for learning – UDL) rośnie, choć jego wdrażanie ma nadal charakter punktowy. Nauczyciele coraz częściej poszukują narzędzi i strategii dydaktycznych, które pozwolą na skuteczne nauczanie zróżnicowanych zespołów, gdyż taka jest konfiguracja osób uczących się w klasie (kilkoro uczniów z orzeczeniami, kilkoro z opiniami i duża grupa mająca szczególne potrzeby – bez ich formalnego zidentyfikowania w postaci dokumentu z poradni psychologiczno-pedagogicznej). Zasady UDL sprzyjają planowaniu zajęć dostosowanych do indywidualnych możliwości i preferencji uczniów z uwzględnieniem ich zespołowego uczenia się i dzielenia wspólnego pola uwagi podczas zajęć. Wprowadzenie tej metodyki działania do szkół wymaga jednak systemowej zmiany w postaci: szkolenia kadry pedagogicznej, wsparcia metodycznego, dostępu do materiałów dydaktycznych zgodnych z zasadami projektowania uniwersalnego oraz zaangażowania dyrekcji i organów prowadzących szkoły. Te muszą jednak być wsparte odpowiednią postawą otwartości – zrozumienia zasad samego modelu, a także potrzeb i wyzwań, na jakie UDL stara się odpowiedzieć. Między innymi tym zagadnieniom poświęcony jest raport z badań przeprowadzonych przez ekspertów IBE PIB w okresie od stycznia do czerwca 2024 roku, prezentowany w niniejszej publikacji.

pobierz publikację - plik PDF