Oświadczenie Instytutu Badań Edukacyjnych – Państwowego Instytutu Badawczego

We wrześniu 2024 r. wprowadzona została wewnętrzna procedura zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Jednocześnie powołany został zespół ds. naruszeń prawa, upoważniony do badania zgłaszanych problemów i ich rozwiązywania. W Instytucie działa również komisja antymobbingowa, do której każdy pracownik Instytutu ma możliwość złożenia skargi. Funkcjonuje także Społeczny Inspektor Pracy, którego rolą jest m.in. kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym postanowień układów zbiorowych i regulaminów pracy. 

Gdy sytuacja tego wymaga, pracownicy mają kilka możliwości zgłoszenia nieprawidłowości: od pozostawienia informacji w sekretariacie pracodawcy, przez przesłanie korespondencji pocztą na adres IBE PIB lub mailowo na  adres mailowy komisji antymobbingowej, po pośrednictwo związku zawodowego działającego w Instytucie. Aktualnie trwają prace nad aktualizacją wymienionych procedur, by były jeszcze bardziej transparentne i zapewniły maksimum bezpieczeństwa osobom zgłaszającym. Dyrekcja Instytutu przyjęła standard bieżącego dialogu z pracownikami, spotkań z przedstawicielami związków zawodowych oraz politykę otwartego dostępu każdego pracownika do kierownictwa.

W okresie od stycznia 2024 r. do sierpnia 2025 r. do wymienionych już instytucji wewnętrznych IBE PIB nie wpłynęły zawiadomienia dotyczące negatywnych działań czy zachowań dyrekcji Instytutu względem pracowników. Jedyne negatywne opinie, dotyczące mobbingu, zostały wyrażone w ankiecie przygotowanej i przeprowadzonej w kwietniu 2025 r. przez związek zawodowy działający w Instytucie. Anonimowo mogli wypowiedzieć się w niej wszyscy pracownicy. W ankiecie wzięło udział 41 proc. zatrudnionych, z czego - jak informował związek zawodowy - w kilku przypadkach użyto określeń wskazujących na atmosferę mobbingu, czy działania o takim charakterze. Ponadto w wynikach ankiety wskazano, że 16 proc. wszystkich pracowników rozważa możliwość odejścia z pracy (65 osób z ponad 400 pracowników). To się nie potwierdziło. Od kwietnia 2025 r. utrzymuje się standardowy dla specyfiki IBE PIB rytm odejść z pracy, na poziomie 2-3 osób miesięcznie. Dodatkowo, w związku z rozwojem jednostki, zatrudnienie wzrosło o 10%.

Pomimo braku konkretnych zgłoszeń, ankieta związków zawodowych stanowiła ważny sygnał dla kierownictwa Instytutu Badań Edukacyjnych. Jej wyniki zostały przedyskutowane przez dyrekcję z kierownikami oraz osobno z zespołami, z prośbą o wskazanie problemów do rozwiązania. Następnie, kwestie te zostały omówione z wszystkimi pracownikami podczas otwartych spotkań. Zarówno dyrektorzy, jak i kadra kierownicza, odbyli obowiązkowe szkolenia antymobbingowe przeprowadzone przez zewnętrzną firmę.

W październiku 2025 r. odbędzie się z kolei niezależne i anonimowe badanie poziomu satysfakcji oraz zaangażowania pracowników Instytutu, które przeprowadzi specjalistyczna firma. Jego celem jest diagnoza obecnej sytuacji w IBE PIB oraz identyfikacja obszarów wymagających rozwoju lub zmiany. 

Należy podkreślić, że od początku 2024 r. Instytut Badań Edukacyjnych przechodził bardzo intensywną restrukturyzację ze względu na trudną sytuację finansową spowodowaną błędami zarządczymi poprzedniego kierownictwa. Ponadto, odkrywane nieprawidłowości (obecnie prowadzone jest postępowanie prokuratorskie), chaos organizacyjny i brak kluczowych procedur wymagały szybkich działań naprawczych. Wiązało się to m.in. ze zmianami struktury organizacyjnej Instytutu. Zmiany te miały związek również z uzyskaniem przez IBE statusu Państwowego Instytutu Badawczego (od 01.01.2025 r.). Te sytuacje mogły budzić dyskomfort części pracowników. Były jednak niezbędne, by uporządkować i dopasować strukturę organizacji do zadań nowoczesnej jednostki badawczej. Ich celem jest nie tylko przywrócenie naukowego prestiżu, wiarygodności i sprawności działania, ale - i jest to równie ważny cel - by Instytut Badań Edukacyjnych był atrakcyjnym i przyjaznym miejscem pracy dla wszystkich pracowników.