Jak wspierać dzieci i nastolatków w erze cyfrowej?

Rozwój technologii cyfrowych sprawił, że dzieciństwo i dorastanie młodych ludzi nigdy wcześniej nie wyglądało tak, jak dziś. Smartfony, media społecznościowe i sztuczna inteligencja towarzyszą im niemal od pierwszych lat życia, a dla wielu nastolatków trudno wyobrazić sobie codzienność bez dostępu do świata online. Nowoczesne technologie otwierają ogromne możliwości – ułatwiają naukę, wspierają rozwój zainteresowań, pozwalają nawiązywać i utrzymywać kontakty. Jednak równocześnie niosą ze sobą poważne zagrożenia, których nie można lekceważyć.

Naukowcy i terapeuci podkreślają, że technologie cyfrowe działają jak jedzenie – nie da się ich całkowicie wyeliminować. Mogą sprzyjać zdrowiu i dobremu samopoczuciu, jeśli korzysta się z nich rozsądnie, ale w nadmiarze lub złej jakości mogą prowadzić do problemów psychicznych, społecznych i edukacyjnych. Szczególnie wrażliwi są młodzi ludzie w wieku 7–16 lat – w okresie, gdy relacje rówieśnicze, ciekawość świata i brak pełnych kompetencji samoregulacyjnych sprawiają, że są podatni na cyfrowe pokusy i presje.

Cyfrowa codzienność

Nowa publikacja "Młodzi w świecie technologii cyfrowych. Diagnoza zagrożeń i przewodnik po dobrych praktykach dla nauczycieli i wychowawców dzieci i młodszych nastolatków" to kompleksowa diagnoza wyzwań, jakie niesie cyfrowa codzienność, oraz zestaw dobrych praktyk, które mogą wesprzeć nauczycieli, wychowawców i rodziców. Autorzy oparli swoje wnioski na najnowszych badaniach naukowych, analizując wpływ technologii na zdrowie psychiczne, rozwój emocjonalny i społeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży.

Opracowanie składa się z trzech części. Pierwsza prezentuje aktualny stan wiedzy na temat zagrożeń i mechanizmów psychologicznych związanych z korzystaniem z nowych technologii. Druga przekłada wyniki badań na praktyczne wskazówki dla nauczycieli i wychowawców – od budowania zdrowych nawyków, po wspieranie rodziców w codziennym towarzyszeniu dzieciom. Trzecia część zawiera konkretne narzędzia dydaktyczne, które pomagają w pracy z młodzieżą i ułatwiają wprowadzanie równowagi między światem offline i online.

Co istotne, publikacja nie ogranicza się do ostrzegania przed zagrożeniami. Równie mocno akcentuje szanse – pokazuje, jak technologia może wspierać proces edukacyjny, rozwijać krytyczne myślenie i przygotowywać młodych do odpowiedzialnego korzystania z narzędzi cyfrowych, w tym sztucznej inteligencji. Zwraca też uwagę na problem dezinformacji i proponuje sposoby uczenia dzieci świadomego poruszania się w świecie online.