Praktyki czytelnicze polskich uczniów

Czytanie jest jedną z kluczowych umiejętności, które kształtują sukces edukacyjny. To, jak młodzi ludzie podchodzą do książek i tekstów, zależy nie tylko od szkoły, lecz także od wcześniejszych doświadczeń i wsparcia, jakie otrzymują w domu. Najnowsze analizy wyników badań PIRLS i PISA pozwalają lepiej zrozumieć, jakie praktyki czytelnicze są charakterystyczne dla polskich uczniów i jakie mają znaczenie dla ich dalszej edukacji.

Rola rodziców w pierwszych latach nauki

Badanie PIRLS 2021 dostarcza danych pokazujących, jak ogromny wpływ na rozwój kompetencji czytelniczych ma zaangażowanie rodziców. Aż 6 na 10 rodziców deklarowało, że często czytało dziecku książki przed rozpoczęciem nauki szkolnej, a ponad połowa podejmowała aktywności wspierające naukę czytania – od wspólnego śpiewania, przez zabawy z literami, aż po gry słowne. Efekt? Uczniowie, których rodzice aktywnie uczestniczyli w tego typu praktykach, osiągali średnio o 18 punktów wyższe wyniki w badaniu PIRLS niż ich rówieśnicy.

Czytanie nastolatków – pasja czy obowiązek?

W przypadku starszych uczniów wykorzystano dane PISA 2018, które pokazują wyraźny podział wśród 15-latków. Jedna grupa traktuje czytanie jako hobby i przyjemność, druga – wyłącznie jako szkolny obowiązek. To zróżnicowanie stawia przed nauczycielami istotne wyzwanie: jak dostosować metody dydaktyczne, by skutecznie rozwijać kompetencje obu grup.

Rozmowy o książkach – brakujący element

Wyniki PISA ujawniły także, że niemal połowa uczniów lubi rozmawiać o przeczytanych książkach, ale jednocześnie wielu nastolatków twierdzi, że nie ma z kim dzielić się refleksjami. Zjawisko to jest szczególnie widoczne wśród chłopców, którzy często postrzegają rodziców jako niezainteresowanych tym, co czytają. Brak międzypokoleniowej wspólnoty lektur i rozmów o literaturze może ograniczać rozwój kompetencji interpretacyjnych i krytycznego myślenia.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną analizą, w której dostępne są szczegółowe dane.