DOI: 10.24131/3724.250202
Streszczenie
Choć narcyzm cieszy się dużą popularnością w nauce i kulturze, nadal bywa utożsamiany głównie z jego wielkościową formą. Wiadomo, że osoby narcystyczne z czasem tracą sympatię otoczenia, ale co pojawia się w zamian? Celem badania była ocena trafności identyfikacji osób narcystycznych w środowisku szkolnym w zależności od ich fenotypu oraz analiza związku między tymi cechami a poziomem postrzeganej popularności. W badaniu wzięło udział N = 636 uczniów pierwszych klas szkół średnich w wieku 13–16 lat (M = 14,30; SD = 0,55). Uczestnicy wypełnili Kwestionariusz Narcystycznego Podziwu i Rywalizacji (NARQ) oraz Kwestionariusz Wrażliwej Izolacji i Wrogości (VIEQ), służące do pomiaru narcyzmu na podstawie samoopisu. Dodatkowo odpowiedzieli na pytania, w których poproszono ich o wskazanie osób z klasy, które uważają za popularne oraz (na osobnej liście) przejawiające cechy narcyzmu – oceny te miały charakter wskazań rówieśniczych. Uzyskane wyniki potwierdzają trafność rozpoznawania narcyzmu wielkościowego przez rówieśników, jednak nie dotyczy to jego wrażliwej formy. Uczniowie o wyższym nasileniu cech narcyzmu wielkościowego byli częściej wskazywani jako osoby popularne. W przypadku narcyzmu wrażliwego zaobserwowano odwrotną zależność – ujemny związek z postrzeganiem danej osoby jako popularnej. Stwierdzono także dodatnią zależność między byciem postrzeganym jednocześnie jako narcystycznym i popularnym. Otrzymane rezultaty wskazują na wyraźne różnice w społecznym odbiorze różnych odmian narcyzmu oraz podkreślają trudność rozpoznawania jego wrażliwej postaci, co może utrudniać skuteczne wsparcie i prowadzić do błędnych interpretacji przyczyn problemów tych osób. Dodatkowo wyniki wskazują na niejednorodne oblicze narcyzmu wśród młodzieży, które może mieć zarówno pozytywne jak i negatywne konotacje, czemu warto byłoby przyjrzeć się w przyszłych badaniach.
Fine Feathers Make Fine Birds. Assessment of Social Perception of Narcissism among Adolescents
Abstract
Although narcissism enjoys popularity in both scientific discourse and popular culture, it is still most often associated with its grandiose form. Narcissistic individuals tend to lose the sympathy of others over time but what comes in its place? This study aimed to assess the accuracy of identifying narcissistic individuals in the school environment based on their phenotypic manifestation and examine the relationship between these traits and perceived popularity. The study involved N = 636 first-year high school students aged 13–16 (M = 14.30; SD = 0.55). Participants completed the Narcissistic Admiration and Rivalry Questionnaire (NARQ) and the Vulnerable Isolation and Enmity Questionnaire (VIEQ), both measuring narcissism through self-report. Additionally, they answered peer-nomination questions, indicating classmates they considered popular and those who exhibited narcissistic traits. The results confirmed that grandiose narcissism can be accurately recognized by peers, whereas this does not apply to its vulnerable form. Students with higher levels of grandiose narcissistic traits were more often identified as popular. In contrast, vulnerable narcissism showed a negative correlation with being perceived as popular. A positive association was also found between being simultaneously perceived as narcissistic and popular. These findings highlight significant differences in the social perception of narcissistic traits and the difficulty of recognizing vulnerable narcissism, which may hinder adequate support and lead to misinterpretation of its causes. Additionally, the results suggest that narcissism among adolescents is a heterogeneous phenomenon, carrying both positive and negative connotations – an aspect that deserves further exploration in future research.