TALIS 2024. Już wkrótce wyniki badania

Głównym organizatorem badania jest Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), która ogłosi wyniki międzynarodowe badania, a Instytut Badań Edukacyjnych przedstawi pierwsze wyniki krajowe. W badaniu TALIS 2024 uczestniczyli nauczyciele i dyrektorzy szkół na poziomie ISCED 2 Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Kształcenia (obecnie w Polsce klasy 5-8 szkoły podstawowej).

TALIS (Teaching and Learning International Survey) to międzynarodowy projekt badawczy którego przedmiotem są warunki pracy nauczycieli i dyrektorów szkół oraz ich doświadczenia zawodowe. To największe przedsięwzięcie badawcze tego typu na świecie, realizowane cyklicznie od 2008 roku.

Celem TALIS jest:

• opisanie warunków pracy nauczycieli i dyrektorów szkół z perspektywy tych osób,
• wspieranie kształtowania polityki edukacyjnej poprzez umożliwienie porównań międzynarodowych i dostarczanie danych istotnych dla doskonalenia systemów edukacyjnych,
• monitorowanie i analizowanie zmian zachodzących w czasie,
• upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie warunków pracy nauczycieli i organizacji nauczania.

Główne obszary badania TALIS 2024 dotyczą:

• rozwoju zawodowego nauczycieli,
• działań zawodowych, w tym współpracy między nauczycielami,
• środowiska pracy (w tym klimatu szkoły i przywództwa),
• dobrostanu zawodowego.

Szczególną wartością TALIS jest to, że dane nie są pozyskiwane z dokumentacji administracyjnej ani z rejestrów, lecz pochodzą bezpośrednio od nauczycieli i dyrektorów. Badanie opiera się na ich własnych doświadczeniach i praktykach zawodowych, co zapewnia unikalny wgląd w funkcjonowanie szkół z perspektywy ich kluczowych uczestników.
TALIS jest badaniem opartym na jednorazowym pomiarze, co oznacza, że nie pozwala bezpośrednio analizować zależności przyczynowo-skutkowych. Jego celem jest opis warunków pracy i doświadczeń zawodowych nauczycieli oraz dyrektorów.

Uczestnicy badania

TALIS jest badaniem ankietowym realizowanym na losowo dobranej, reprezentatywnej próbie szkół i nauczycieli. Dobór próby w każdym kraju jest prowadzony według jednolitych procedur międzynarodowych. Najpierw losowane są szkoły, a następnie w tych szkołach – nauczyciele. W badaniu uczestniczą również dyrektorzy wylosowanych szkół. Dzięki reprezentatywności próby uzyskane dane pozwalają na formułowanie wniosków odnoszących się do całej populacji nauczycieli i dyrektorów szkół w każdym z krajów biorących udział w badaniu.
W edycji TALIS 2024 uczestniczyło łącznie około 190 tysięcy nauczycieli z blisko 12 tysięcy szkół na poziomie ISCED 2 w 54 krajach i regionach. W Polsce udział wzięło 3783 nauczycieli klas V-VIII z 279 szkół podstawowych oraz dyrektorzy tych szkół.

Organizatorzy badania

Badanie TALIS, zainicjowane i koordynowane przez OECD, jest prowadzone we współpracy z uczestniczącymi w nim krajami, międzynarodowym konsorcjum badawczym, grupami eksperckimi i Komisją Europejską. Priorytety badania określa Rada Zarządzająca TALIS (TALIS Governing Board), w skład której wchodzą przedstawiciele krajów uczestniczących w badaniu.

Historia badania

Do tej pory przeprowadzono cztery edycje TALIS: w 2008, 2013, 2018 i 2024 roku. Polska uczestniczyła w trzech z nich – 2008, 2013 i 2024. We wszystkich edycjach badanie obejmuje nauczycieli i dyrektorów szkół na poziomie ISCED 2 Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Kształcenia; w Polsce w latach 2008 i 2013 były to gimnazja, a w 2024 - klasy V–VIII szkół podstawowych. Dodatkowo w TALIS 2024 Polska wzięła udział w module Teacher Knowledge Survey (TKS) dotyczącym wiedzy pedagogicznej w zakresie uczenia się, nauczania i oceniania. W Polsce za realizację badania TALIS 2024 odpowiada Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy, który prowadzi je na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Przebieg badania TALIS 2024 i narzędzia badawcze

Badanie TALIS 2024 zostało zrealizowane w formule on-line, z zachowaniem jednolitych procedur obowiązujących we wszystkich krajach uczestniczących. Nauczyciele i dyrektorzy wylosowani do próby otrzymywali indywidualne dane logowania (unikatowy login i hasło), które umożliwiały dostęp do odpowiedniego kwestionariusza. Po zalogowaniu respondenci samodzielnie wypełniali ankietę.

Okres realizacji badania TALIS 2024 w Polsce

Badanie pilotażowe TALIS 2024 w Polsce zostało zrealizowane w lutym i marcu 2023 roku, a badanie główne w marcu 2024 roku.

Serdecznie dziękujemy Nauczycielkom i Nauczycielom oraz Dyrektorkom i Dyrektorom, a także wszystkim osobom zaangażowanym w realizację badania za współpracę, udział i pomoc w jego organizacji – zespół badania TALIS 2024.

Czego dowiemy się z badania TALIS 2024?

Pierwsze krajowe wyniki badania TALIS 2024 dostarczą danych na temat kondycji zawodu nauczyciela, opartych na odpowiedziach nauczycieli. Zostaną one zaprezentowane w czterech obszarach tematycznych.

Struktura demograficzna kadry 

W tym obszarze badanie dostarczy informacji o tym, kim są nauczyciele pracujący w polskich szkołach, przedstawiając ich profil pod względem płci, wieku, stażu pracy i kwalifikacji. Analizy obejmą nie tylko nauczycieli, którzy trafili do zawodu tzw. standardową ścieżką, ale również osoby z doświadczeniem zdobytym w innych sektorach gospodarki.

Dobrostan nauczycielek i nauczycieli

Analizy obejmą: motywację wewnętrzną, satysfakcję z pracy, poczucie docenienia i stres zawodowy. Przedstawione dane odpowiedzą na pytania o to, czy nauczyciele czerpią radość z nauczania, czy uważają za ważną społeczną użyteczność zawodu oraz czy odczuwają satysfakcję z pracy - zarówno w konkretnej szkole, jak i z wykonywanego zawodu. Kolejnym elementem będą opinie nauczycieli o docenianiu ich pracy przez różne grupy oraz na temat stresu zawodowego.

Środowisko i warunki pracy 

W tym obszarze przeanalizowane zostaną warunki formalne, organizacyjne i społeczne, które kształtują codzienne obowiązki nauczycieli oraz ogólny poziom zadowolenia nauczycieli z warunków pracy oraz z wynagrodzenia. Analizy będą też uwzględniać kwestie związane z poczuciem wpływu nauczycieli na szkolną rzeczywistość. Przeczytamy też o relacyjnym wymiarze klimatu szkoły.

Rozwój zawodowy 

Ten obszar dotyczy różnych aspektów rozwoju zawodowego nauczycieli: od ich poczucia przygotowania do nauczania dzięki kształceniu przygotowującemu do zawodu, przez wsparcie dla rozpoczynających pracę w szkołach, aż po współpracę i wymianę doświadczeń między nauczycielami oraz doskonalenie zawodowe.

W każdym z wymienionych obszarów wyniki dla Polski będą pokazane na tle innych krajów. Dzięki temu będzie można zobaczyć, które elementy funkcjonowania zawodowego polskich nauczycieli są podobne do wyzwań spotykanych gdzie indziej, a które są charakterystyczne dla polskiego systemu edukacji.